Uit een boekje leren is niks voor mij, laat mij maar bomen rooien.
Net op de grens van de provincie Utrecht en Zuid-Holland ligt het plaatsje Zevenhoven. Daar zijn een paar stoere mannen in opdracht van de gemeente De Ronde Venen bezig om populieren te kappen, te zagen, takken te versnipperen en op te ruimen. De bomen zijn na ca. 45 jaar uitgegroeid en vanwege de veiligheid tussen 30 en 40 jaar aan vervanging toe. De weg is netjes afgezet want het verkeer kan er niet door. Dat is te gevaarlijk. “Het is ons dagelijks werk en wij proberen met groot materiaal in korte tijd ons werk te doen en bomen te rooien”, vertelt de man die als 6-jarige al rond liep op de boerderij en vrij snel erna zijn eerste ritjes reed met een trekker.
Thans runt hij een bedrijf genaamd Van Ginkel Boomrooierij met 10 personeelsleden en 5 zzp’ers en rooit bomen voor gemeenten, overheidsinstanties, particulieren en andere partijen in de randstad, voor het grootste deel tussen de steden Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag. Maar ook af en toe in gebieden langs de kuststrook of in Haarlem, wij werken door heel Nederland. Op bomengebied doen wij alles! Van bomen planten tot snipperen en ook rondhouthandel! Ons motto is: ‘vlot bomen rooien met de beste machines en personeel wat er is’.
Passie voor het rooien van bomen
“Leren op school was niet voor mij weggelegd”, vertelt Van Ginkel vanuit de kantine op zijn bedrijf. “Na het behalen van mijn rijbewijs C ging ik op pad met de vrachtwagen. Dat vond ik veel mooier en bij bosbouwbedrijf Driessen in Vreeland (Utrecht) kon ik aan de slag. Mede doordat ik handig en brutaal was, kon ik op veel machines rijden en deed allerlei bezigheden zoals bomen rooien. Ik had uitdaging nodig en die kreeg ik. Bijvoorbeeld door het verbreden van watergangen in Nationaal Park “de Biesbosch”. Samen met een collega zat je ver van de bewoonde wereld af. Je bent dan compleet op jezelf aangewezen. Bij technische problemen kreeg je een tip van de baas en dan moest je het zelf maar oplossen. In dit gebied bevonden zich een groot aantal sloten die te breed waren om met de rupskraan over te steken. Van collega’s leerde ik om van de omgezaagde bomen een dam te bouwen. Zo bouwde ik mijn eigen brug en kon er overheen. Van collega’s die door geheel Europa reisden, heb ik veel geleerd. Uit een boekje leren was niet mijn sterkste kant, maar als ik iets in de praktijk zag dan kan ik dat vlot.”
Ver van huis werken zag ik niet zitten
In 2005 startte Ernst van Ginkel (37) zijn eigen bedrijf in Zevenhoven (Zuid- Holland). Van Ginkel had inmiddels de nodige ervaring opgedaan bij eerder genoemd bosbouwbedrijf die steeds vaker klussen ver weg aannam zoals in Suriname en Brazilië. “Ver van huis werken zag ik niet zo zitten. Steeds vaker nam ik klussen aan van particulieren, bedrijven en gemeentes. Ik was namelijk wel gewend om bomen te rooien. Doordat ik naast een versnipperaar en een vrachtwagen ook een mobiele kraan aanschafte, kon ik efficiënter werken en groeide mijn bedrijf. Na de moeilijke crisisjaren 2008-2009 kregen wij de ‘drive’ te pakken en van het één kwam het ander en kreeg ik steeds meer werk te doen. Ik investeerde in het beste materiaal. Dat vind ik belangrijk om vlot en veilig te kunnen werken. De aanschaf van een grote mobiele kraan om te rooien en een vrachtwagen was in de beginfase een financieel risico. Maar het heeft ons enorm geholpen om te groeien en te concurreren.”
Tijdens het rooien wordt er onderling via bluetooth met een microfoontje dat vastzit aan de gehoorbescherming van Protos met elkaar gecommuniceerd.
“Omdat ik innovatieve machines van topkwaliteit nodig heb, werk ik samen met verschillende leveranciers zoals Ufkes Greentec. Zo heb ik bijvoorbeeld de Greentec Cheetah 30 houtversnipperaar in trackuitvoering mee helpen ontwikkelen. Voor deze firma heb ik ter promotie van de verschillende machines door Europa gereisd, op diverse beurzen gestaan en uitleg over de werking ervan gegeven. Wij hebben op dit moment een demomodel in gebruik van een mobiele kraan van Sennebogen van de firma Van Osch. Deze kraan met zaagklem heeft een reikwijdte van 15 m en is uitermate geschikt voor het hoge kapwerk. In de praktijk ondervinden wij dat de giek in enkele gevallen net te kort is. Deze tip geef ik door aan Sennebogen. Om zachte en harde boomsoorten vlot te kunnen zagen, hebben wij zaagklemmen nodig van uitmuntende kwaliteit. Ik heb al veel merken in de praktijk getest, maar de meeste ‘poetsen’ maar wat. Voor het werk wat wij doen, is de zaagklem van Vosch Equipment de beste. Het is een wereldproduct en in Nederland komen deze maar mondjesmaat voor. In Europa zijn er vele van dit merk te vinden.” Ca. 99% van het werk nemen wij aan, dus het moet vlot en veilig gebeuren. Met minder goed materiaal ben je langer bezig en kost het teveel. Wanneer ik iets koop, wil ik topkwaliteit hebben.”
Communiceren via de bluetooth communicatieset van Protos
“In totaal heb ik 10 medewerkers in loondienst en 5 zzp’ers (chauffeurs, hand- zagers, kraanmachinisten en op kantoor). Om goed en veilig te kunnen werken, communiceren wij tijdens het rooien onderling via bluetooth met een microfoontje die vastzit aan de gehoorbescherming van Protos. Op deze manier kunnen 4 personen gezamenlijk praten. Mocht er bijvoorbeeld iets mis gaan, dan kunnen we elkaar te allen tijde waarschuwen. De kinderziektes zijn er nu uit. We kunnen niet meer zonder.”
Voor het werk wat Van Ginkel doet, is de zaagklem van Vosch Equipment de beste.
Van Ginkel is in de loop der jaren flink gegroeid, meer product gaan verwerken en hout gaan versnipperen.
Werkzaamheden
“Eigenlijk doen wij alles op boomgebied. Het snoeien, rooien, planten en verplanten van bomen, het frezen van stobben, het verwerken en verhandelen van boomsnippers en stamhout. In de loop der jaren heb ik door veel te vragen diverse klanten en afnemers gekregen. Daar zitten ook hoveniersbedrijven tussen die aan boomverzorging doen, maar geen vrachtwagens hebben. Van gemeentes die 2x per jaar kaprondes doen, krijgen we een lijst met bomen die vanwege ziekte of scheefstand afgekeurd zijn. Allemaal een-, of tweelingen die verspreid in de gemeente staan. Dit is resthout en stammen waar we niks mee kunnen. Niks? Eigenlijk wel…want van de zachte houtsoorten worden de stammen in stukken getrokken en een laag vervuild slib wordt er overheen gegooid. Hout is een fijnfilter waar sapstromen doorheen gaan. Het zachte hout is voor zuivering zeer geschikt. Verder wordt populierenhout gebruikt om er houtkrullen van te trekken die vervolgens in vacuümzakken worden geperst en worden verhandeld als dierbedding (koeien en paarden) of pallets die één keer worden gebruikt. Hout afkomstig van es wordt verhandeld als openhaard hout of het gaat naar de meubelindustrie. Een klant uit Friesland heeft speciale vorkstukken nodig voor het bouwen van Friese zeilboten. We leggen dit apart. Iepenhout wordt verzaagd, gedroogd en verkocht aan de meubelindustrie. Minder mooie stukken iepenhout worden ook gebruikt als bollen in visnetten voor professionele visserijen in het noorden van het land en Scandinavische landen. Voor ieder soort hout hebben wij dus afnemers.”
Klimaatverandering
“Bomen ongezond door de klimaatverandering? Nee, Nederland is een klein land met een kleine bosbouwindustrie waardoor veel mensen anders tegen bomen aan kijken. Populieren die we nu aan het rooien zijn, zijn op. Daar moeten nieuwe jonge bomen worden geplant. Wanneer je met een ecoloog praat dan zal hij vertellen dat een boom het meeste stikstof reinigt. Dat geldt ook voor een agrariër die het gras maait. Iets wat groeit, verbruikt en breekt stoffen af, iets wat niet groeit niet. Een bejaarde man doet ook niks meer, want hij heeft zijn hele leven al gewerkt. Dat is met zo’n boom precies hetzelfde. Een boom heeft zijn hele leven gegroeid en fijnstof gefilterd, stikstof afgebroken, ondergrond beter gemaakt enz. Dat proces stopt wanneer deze niet meer groeit. Wanneer de leeftijd van een populier 30 à 40 jaar is, wordt het tijd om te rooien. Populieren zijn snelgroeiers. Wanneer de takken en armen te groot worden en de boom te hoog, wordt dat gevaarlijk. Een snelgroeiende boom is zwakker, het hout is lichter en minder sterk. Een eik of beuk kan (omdat het langzame groei- ers zijn) 200 jaar oud worden. Daarom is het niet aan te raden om bij nieuwe aanplant teveel voeding in de grond te doen. Bij nieuwe woonwijken zien we dat grond wordt opgehoogd en vervolgens worden er jonge bomen geplant. In de jaren die volgen, verzakt de grond vaak te hard met als gevolg dat de diepriool verzwakt en moet worden vernieuwd. De bomenpartijen en boomwortels raken beschadigd. Voor een gemeente hebben we een wijk met moeraseiken gekapt waar jaarringen in zaten die groter waren dan een populier. De oude baas van mijn vorige werkgever zei altijd: “De beste bomen staan bij het spoor waar ze niet worden verzorgd, langzaam groeien en taai zijn Een zagerij is blij met hout waar jaarringen van 1 mm in zitten. Dat hout is sterk en werkt niet meer. Een boom die teveel geholpen is met voeding groeit te snel en wordt daardoor te zwak.”
Versnipperen
“Omdat wij als bedrijf flink gegroeid zijn, zijn we meer product gaan verwerken en hout gaan versnipperen. Het is je reinste onzin dat er door de komst van biomassacentrales meer bomen moeten worden gekapt voor houtsnippers. Ca. 15 tot 20 jaar geleden werden houtsnippers gebruikt om bij de boer in een weiland een sloot te dempen. Anno 2020 wordt een groot deel van de kwe- kerijen verwarmd met houtsnippers. Hout wat nog bruikbaar is, verhandelen wij als stamhout. Dat levert meer op. Veel ladingen houtsnippers worden nog aangevoerd vanuit het buitenland.”
“Het is je reinste onzin dat er door de komst van biomassacentrales meer bomen moeten worden gekapt voor houtsnippers”
Opleiding bosbouwers
“De European Tree worker opleiding is een pittige, maar goede opleiding. Op het praktijkgebied van boomverzorging heb je dan het hoogste papiertje te pakken. Slechts 1.300 personen in Nederland hebben deze opleiding gevolgd. Wij hebben 4 ETW’ers in dienst. Voor een klein MKB bedrijf als de onze, is dat best veel. Scholen moeten meer advies geven dat deze opleiding ook in Nederland (Velp) wordt gegeven. Om ons werk te promoten, geven wij ook voorlichting op technische scholen. Een jongen uit ons eigen dorp, werkte eerst op een kwekerij wat niet beviel en wou iets doen met bomen. Zijn leraar wist niet dat een European Tree Worker opleiding in Nederland bestaat. Dat is een slechte zaak.”
De mooiste klus in 2019
“In Heemstede hebben wij in een monumentaal bos 70 dikke beukebomen gekapt. Bomen van ca. 200 jaar oud. Enkele bomen hadden een gewicht van 25 ton, waren 40 m hoog en 35 m breed in spanwijdte. Natuurlijk is het jammer, maar omdat er in een laan al een stuk of 30 door storm of dikke plakoksels (instabiele vergroeiingen van stam of takken) waren omgewaaid nam de gemeente dit besluit. De gemeente wou graag overnieuw beginnen. Eén week kappen versnipperen en frezen, dat was mooi werk.”
